علت بی خوابی چیست و درمان آن ؟

در این مقاله به بررسی بی خوابی و راهکار جادویی برای رفع آن میپردازیم.
پیشرفتهای اخیر در تکنولوژی، مزایایی را برای جامعه بشری فراهم کرده، اما منجر به شیوع بیشتر سطح استرس و اضطراب در زندگی روزمره مردم در تمام طبقات اجتماعی شده است. همین عامل منجر به ایجاد بسیاری از عوارض مانند سرکوب سیستم ایمنی، آسیب پذیری در برابر بیماریهای عفونی، مشکلات خواب و بیخوابی، افسردگی، مشکلات اسکلتی عضلانی، تخریب سلولهای عصبی مغز مربوط به حافظه و مشکلات یادگیری میشود.
این فعالیتها مربوط به قسمت هیپوتالاموس مغز بوده و به طور قابل توجهی باعث ترشح هورمونهای استرس از جمله کاتکول آمین و گلوکوکورتیکوئیدها از هیپوتالاموس میشوند.
همه ما برای داشتن عملکرد خوب به یک خواب عمیق نیاز داریم. برخی از افراد به راحتی به خواب میروند، در حالی که برخی دیگر بعد از یک روز سخت کاری، با بیخوابی شبانه دست و پنجه نرم میکنند. خواب کمتر از 7 ساعت، بر عملکرد روز بعد فرد تأثیر میگذارد. الگوهای خواب ضعیف میتواند بر راندمان و خلق و خوی فرد تأثیر بگذارد. بسیاری از افرادی که دچار اختلالات خواب میباشند، به قرصهای خواب آور متوسل میشوند. قرصهای خواب آور میتوانند اعتیاد آور باشند.
انواع پیام رسانهای عصبی و هورمونها و نقش آنها در خواب:
قبل از ادامه مطلب، لازم است که در مورد انواع پیام رسانهای عصبی و نقش آنها بر روی خواب و ایجاد بیداری اطلاعات کسب کنیم. بدین منظور انواع آنها و نقش آنها به صورت خلاصه در زیر بیان میشود:
- سروتونین: این ناقل عصبی، نقش مهمی در سرکوب خواب و در پاسخ به استرس دارد. سروتونین در برخی از اختلالات خواب مربوط به استرس موثر است.
- استیل کولین: فرکانس نوسانات فعال بیداری و خواب را افزایش می دهد.
- دوپامین: باعث تحریک سایر انتقال دهنده های عصبی مانند سروتونین می شود.
- گلوتامات: گلوتامات به صورت یک تنظیم کننده همزمان عصبی عمل می کند.
- کورتیزول: هورمون کورتیزول در پیشگیری و بازدارندگی بعضی از پیام های مغزی و کاهش فعالیت سیستم عصبی نقش دارد. با اتصال گابا به پروتئین گیرنده گابا در مغز، اثر آرامبخشی گابا مشاهده می شود، که می تواند در کنترل احساس اضطراب، استرس، ترس و در بعضی موارد در بهبود تشنج نیز موثر باشد.
- ملاتونین: این هورمون توسط غده پینه آل ترشح شده و عامل محافظتی در برابر بیماری ها می باشد. ملاتونین در تنظیم چرخه خواب و بیداری در بدن کمک نموده و نقش اساسی را ایفا می کند. کمبود آن با بی خوابی، کم خوابی، کاهش زمان خوابیدن، افزایش از خواب پریدن های متوالی، خستگی و اختلالات خلقی در ارتباط است.
- رنین: نوعی آنزیم بوده، که در هنگام خواب افزایش یافته و باعث پاکسازی کلیه ها و کاهش ضربان قلب و کاهش فشار خون در هنگام خواب می شود. در واقع وجود این آنزیم برای کاهش ضربان قلب و بهبود وضعیت خواب ضروریست.
- آلدوسترون: این هورمون تنظیم کننده فشار خون بوده و میزان نمک و الکترودهای بدن را تنظیم می کند. بی نظمی و عدم تعیین زمان مشخص برای خواب، برعملکرد هورمون تاثیر منفی و مستقیم گذاشته و همچنین این هورمون در تنظیم خواب خوب نیز موثر عمل می کند.
عوامل مختلفی بر بی خوابی و خواب نا آرام تاثیر می گذارند. از جمله آن عوامل می توان به افزایش سن، نژاد، جنس، استعمال دخانیات، دیابت، مصرف الکل، اضطراب و غیره اشاره کرد. یکی از عوامل بسیار مهم و تاثیرگذار در این زمینه، کمبود منیزیم سرم خون می باشد.
منیزیم دومین کاتیون فراوان در مایعات داخل سلولی و چهارمین عنصر معدنی فراوان در مغز است. این عنصر نقش اساسی در تنظیم تحریک پذیری سیستم عصبی مرکزی دارد. کمبود این ماده معدنی موجب تحریک شدن بیش از حد اعصاب و اختلالات در خواب شده و بدین صورت میتوان منیزیم را تعدیل کننده کیفیت خواب دانست. اختلال در عملکرد تنظیم کنندگی منیزیم، منجر به اختلالات در خواب، کیفیت خواب و سایر عواقب نامطلوب سلامتی شود.
کمبود منیزیم و ارتباط آن با بی خوابی:
کمبود خواب می تواند بر سطح انرژی، خلق و خو، تمرکز و سلامت کلی بدن تاثیر بگذارد. اختلالات خواب، خطر ابتلا به چاقی، افسردگی و ضعف حافظه را افزایش می دهند و موجب کاهش سطح کارایی افراد می گردند. رژیم غذایی ناسالم، مصرف برخی داروها، ابتلا به برخی بیماری ها، مشکلات گوارشی و کمبود برخی مواد معدنی می توانند در الگوهای خواب اختلال ایجاد کنند.
شایع ترین اختلالات خواب مربوط به کمبود منیزیم:
- مشکل در به خواب رفتن
- بیدار شدن ناگهانی از خواب
- صحبت کردن در خواب
- سندرم پا بی قرار (RLS)
- کمبود منیزیم باعث کاهش کیفیت خواب، وحشت شبانه و دندان قروچه می شود. کاهش کیفیت خواب در بروز بیماری های مختلفی نقش دارد. تصلب شرایین، بیماری های قلبی عروقی و دیابت نمونه ای از آن ها می باشد.
ماهیچه های بدن برای عملکرد صحیح، به تعادل کلسیم و منیزیم نیاز دارند. کلسیم باعث انقباض فیبرهای عضلانی می شود، در حالی که منیزیم باعث آرامش عضلات می شود. بدون داشتن منیزیم کافی، ماهیچه ها دچار تنش و گرفتگی می شوند. افزایش سطح منیزیم موجب خوابی عمیق و آرام می شود.
لابراتوار اکسی درم اسپری اسلیپ اکس را که یک محصول طبیعی و گیاهی است با هدف کمک به تامین منیزیم و بهبود بی خوابی تهیه و تولید کرده است. این محصول به دلیل داشتن منیزیم کلرید در کنار عصارههای گیاهی میخک و نعناع، موجب ایجاد آرامش در عضلات واعصاب و کاهش سطح استرس و اضطراب و در نتیجه منجربه خواب آرام میگردد.
منابع:
- Nica, A. S., Caramoci, A., Vasilescu, M., Ionescu, A. M., Paduraru, D., & Mazilu, V. (2015). Magnesium supplementation in top athletes-effects and recommendations. Sports Medicine Journal/Medicina Sportivâ, 11(1).
- Paradise, Lou. “Topical treatment for use as a sleep aid.” U.S. Patent Application No. 14/881,348.
- Brierre, Barbara. “Pharmaceutical composition and method for the transdermal delivery of magnesium.” U.S. Patent Application No. 11/039,507.
- Adkison, Emily Kathleen, June Turkanis Brennock, and Victor Ruben Rodriguez. “Personal cleansing kit for promoting relaxation and sleep, reducing stress and decreasing muscle tightness.” U.S. Patent Application No. 12/001,411.
- Engen, D. J., McAllister, S. J., Whipple, M. O., Cha, S. S., Dion, L. J., Vincent, A., … & Wahner-Roedler, D. L. (2015). Effects of transdermal magnesium chloride on quality of life for patients with fibromyalgia: a feasibility study. Journal of integrative medicine, 13(5), 306-313.
- Bourke, B., & Last, W. (2008). Magnesium chloride for health and rejuvenation. Nexus magazine, 15(6), 1.
- Nielsen, Forrest H. “Relation between magnesium deficiency and sleep disorders and associated pathological changes.” Modulation of Sleep by Obesity, Diabetes, Age, and Diet. Academic Press, 2015. 291-296.
- Hornyak, M., Voderholzer, U., Hohagen, F., Berger, M., & Riemann, D. (1998). Magnesium therapy for periodic leg movements-related insomnia and restless legs syndrome: an open pilot study. Sleep, 21(5), 501-505.
- Nielsen, F. H., Johnson, L. K., & Zeng, H. (2010). Magnesium supplementation improves indicators of low magnesium status and inflammatory stress in adults older than 51 years with poor quality sleep.