ویتامین ها وظایف مختلفی برای کمک به عملکرد صحیح بدن وسلامتی آن دارند، که پوست و مو در این مورد مستثنی نیست. برخی از آن ها جهت حفظ سلامت اعصاب و اندام ها و کمک به افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن ضروری هستند. علاوه بر مولتی ویتامین ها، مواد معدنی نیز به عملکرد طبیعی بدن کمک می کنند و دریافت آن ها به مقدار کافی چه از طریق رژیم غذایی و چه از طریق مصرف مکمل های خوراکی بسیار ضروری می باشد.
ضروریت مصرف مولتی ویتامین ها
زمانی که انسان نتواند از طریق رژیم غذایی متعادل و قرار گرفتن در معرض نور خورشید، ویتامین های کافی و لازم برای حفظ سلامت خود را دریافت کند، به ناچار به استفاده از روش های جایگزین برای تامین مولتی ویتامین ها و مواد معدنی ضروری روی می آورد. این نیاز در صورت پیر شدن، استعمال دخانیات، سبک زندگی ناسالم و رو آوردن به مصرف فست فودها و غیره دو چندان می شود.
بنابراین باید با توجه به سن و نوع جنسیت خود بتوانید ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن خود را به مقدار لازم از طریق مکمل های خوراکی دریافت کنید.نه کم تر و نه حتی بیشتر. چرا که مصرف بیش از حد این ترکیبات می توانند اثرات منفی مانند تجمع داخل خون، خطر تشکیل سنگ کلیه، مسمومیت و غیره را ایجاد کنند و استفاده ی کمتر از حد مجاز همانطور که در بالا اشاره شد، می تواند به تضعیف سیستم ایمنی بدن، ریزش مو، کاهش سلامت پوست و مو، کم خونی و غیره منجر شود. حال که اهمیت این موضوع را بهتر درک کرده ایم، نیاز است بدانیم آقایان و بانوان هرکدام چه ویتامین ها و مواد معدنی و به چه میزان نیاز دارند، که در ادامه درباره این موارد صحبت خواهیم کرد.
علت تفاوت در مصرف مکمل ها برای آقایان و بانوان:
بدن همه انسان ها بدون توجه به نوع جنسیت، به تمام مولتی ویتامین ها و مواد معدنی نیاز دارد. اما مقدار آن ها با توجه به جنسیت و سن متفاوت می باشد. برخی تفاوت های فیزیولوژیکی مانند دوران بارداری، زایمان، یائسگی و حتی دوران قاعدگی این نیازها را در مورد بانوان متفاوت می کند. خانم ها با توجه به اینکه هر ماه طی عادت ماهانه، مقدار زیادی خون از دست می دهند. همچنین با توجه به دوران بارداری که یکی از مهم ترین دوران های زندگی هر خانمی است و چون در این دوران از طریق جفت به جنین خود مواد معدنی و انواع ویتامین ها را می رسانند، ممکن است دچار کمبود ویتامین شوند. این مسئله، به خصوص در سن یائسگی محسوس تر می شود. برای مثال بانوان نیاز بیشتری به مصرف آهن دارند. البته نیاز آقایان به آهن نیز به دلیل رفع خستگی و افزایش انرژی بدن، کمک به بهبود عملکرد سیستم ایمنی و بهبود فعالیت های ورزشی در ورزشکاران و غیره نیز صادق است، اما چه بسا نیاز آن ها به آهن نسبت به بانوان کمتر می باشد.
میزان مورد نیاز مولتی ویتامین ها براساس جنسیت :
به طور کلی هم خانم ها و هم آقایان به انواع مواد معدنی و ویتامین ها نیاز دارند، اما مقدار دریافت آن ها متفاوت می باشد. این مقدار حتی با توجه به سن و در نظر گرفتن دوران یائسگی، بارداری و شیردهی نیز متفاوت است. در زیر با توجه به سازمان غذا و دارو آمریکا: FDA، برخی مولتی ویتامین ها و مواد معدنی برای خانم ها و آقایان و مقدار مجاز آن ها ذکر شده، که دانستن آن ها خالی از لطف نیست.
قبل از بررسی ویتامین ها و مواد معدنی ضروری برای هر جنسیت لازم است در مورد روش اندازه گیری آن ها صحبت کنیم:
رایج ترین روش های اندازه گیری مقدار مورد نیاز ویتامین ها و مواد معدنی:
mg یا میلی گرم: (هر میلی گرم، یک هزارم گرم می باشد.)
mcg یا میکروگرم: (هر میکروگرم یک میلیونیم گرم است. 1000 میکروگرم برابر با یک میلی گرم است.)
IU – واحد بین المللی (تبدیل میلی گرم و میکروگرم به IU بستگی به نوع ویتامین یا دارو دارد.)
برخی مولتی ویتامین ها و مواد معدنی لازم برای خانوم ها و آقایان (بالای 51 سال):
برخی مولتی ویتامین ها و مواد معدنی لازم برای آقایان و بانوان تا 51 سال، خانم های باردار و شیرده، کودکان و نوزادان:
مصرف مولتی ویتامین در زمان بارداری:
مقدارهای مصرفی مذکور در جداول بالا برای بانوان با توجه به دوران شیردهی و بارداری متفاوت است. بانوان در این ایام برای اطلاع از دوز دقیق باید از پزشک متخصص زنان مشورت بگیرند. به عنوان مثال در خانم های شیرده مقدار ویتامین A ، در حدود 1300 میکروگرم و برای خانم های باردار 770 میکروگرم در روز پیشنهاد می شود. اما از لحاظ کلی می توانید جدول بالا را به عنوان راهنما برای خود قرار دهید.
نکات لازم در مورد خرید و مصرف مکمل های ویتامینه:
از آنجایی که مواد غذایی مختلف دارای ارزش غذایی متفاوت بوده و دارای انواع خاصی از مولتی ویتامین ها و مواد معدنی هستند، لذا انتخاب مجموعه ای از هر گروه غذایی در طول هفته به شما کمک می کند، تا بتوانید از همه مواد معدنی و ویتامین های مورد نیاز روزانه خود بهره مند شوید. به عنوان مثال، شما می توانید دوبار در هفته غذاهای دریایی را جایگزین گوشت قرمز کنید. زیرا تنوع غذایی باعث می شود، که وعده های غذایی شما مقوی تر و غنی تر باشند.
اگر از مکمل های خوراکی حاوی مولتی ویتامین ها و مواد معدنی استفاده می کنید،به مشخصات روی جعبه توجه کنید. این مشخصات با توجه به نوشته های بالا، برای هر فرد با توجه به سن و نوع جنسیت متفاوت می باشد. مصرف بیش از حد مکمل ها، می توانند عوارض جانبی بسیاری مانند افزایش خطر خونریزی به دنبال داشته باشد. علاوه بر این، برخی مکمل ها با برخی داروها تداخل داشته و مصرف همزمان آنها می تواند مشکلاتی را برای شما ایجاد کنند. مثلا، ویتامین K، می تواند توانایی وارفارین که نوعی داروی رقیق کننده خون برای جلوگیری از لخته شدن خون می باشد، را کاهش دهد. (بنابراین اگر نیاز به مکمل های رژیم غذایی دارید، حتما با پزشک یا داروساز مشورت کنید.)
شما می توانید برای تامین ویتامین های مورد نیاز بدن خود، از محصولات موضعین نیز به جای مکمل های خوراکی استفاده نمایید.
برای اطلاع بیشتر در این مورد، می توانید به لینک زیر مراجعه کنید: