شپش چیست؟

در این مقاله، میخواهیم کمی بیشتر با شپش چیست و درمان شپش آشنا شویم و بدانیم در صورت ابتلا به شپش چه اقداماتی برای درمان آن ضروریست! لازم به ذکر است، در مورد نحوه درمان و روش های درمانی شپش می توانید به مقاله ی مربوط به شپش مراجعه فرمایید.

شپش (پدیکلوز هومانس کپیتیس) یک حشره بدون بال کوچک با شش پا و به اندازه حدود 3-1 میلی متر می باشد. رنگ آن برحسب رنگ موی فرد از خاکستری روشن تا رنگ های تیره متغیر است. شپش بالغ بدون تغذیه از خون فرد نمی تواند بیشتر از یک تا دو روز زنده بماند. به صورت میانگین هر شپش ماده روزانه 10-8 تخم می گذارد، که عکس شپش را قبل مطالعه مطالب فوق می توانید ملاحظه فرمایید.

انواع شپش

• شپش سر
• شپش بدن
• شپش عانه (دستگاه تناسلی)

علائم حضور شپش در پوست و مو:

• خارش بیش از حد
• التهاب، قرمزی، تورم و تحریک پوست سر و بدن
• ریزش مو و طاسی نقطه ای
• احساس خزیدن یا حرکت روی پوست
• ایجاد برجستگی هایی قرمز رنگ روی پوست به خصوص در نواحی پشت گردن، شانه ها و پشت گوش
• مشاهده حشرات قهوه ای یا کرم رنگ بر روی موها و یا پوسته هایی کرم و سفید رنگ شبیه به شوره: نکته قابل توجه در این مطلب این است، که شوره را نباید با شپش به دلیل شباهت بسیار آن ها به یکدیگر اشتباه گرفت. پوسته های روی موها اگر به راحتی جدا شوند، شوره و اگر به سختی جدا شوند، آن ها پوسته های سر نبوده، بلکه تخم های شپش و یا لارو شپش هستند و باید درمان شوند. لازم به ذکر است، که علائم شپش سر در زنان نیز مشابه با علائم بیان شده می باشد. (عکس لارو شپش را می توانید در قسمت فوق مشاهده فرمایید.)

شایع ترین نوع شپش

هرکدام از این نوع شپش ها، اندازه و رنگ به خصوصی دارند. اما شپش سر شایع ترین نوع آلودگی انگلی در انسان محسوب می شود. پدیکلوز کپیتیس یا همان شپش سر به وسیله پدیکلوز هومانس کپیتیس ایجاد میشود، که انتشار جهانی دارد و در تمامی کشورها و جوامع شیوع دارد.

چه کسانی بیشتر شپش می گیرند؟

اکثر کودکان در مقاطع پیش دبستانی و دبستان و به خصوص در زمان بازگشایی مدارس، با توجه به اینکه تماس نزدیکی با یکدیگر دارند و یا در فاصله بسیار نزدیکی با هم بازی می کنند، بیشتر از سایر افراد می توانند مستعد شپش مو و بدن شوند، به این صورت می توانند شپش را به سایر اعضای خانواده ی خود از طریق تماس با بدن و یا وسایل آن ها منتقل کنند. برای کودکانی که دچار شپش سر و بدن شده اند، می توان شامپو ضد شپش برای کودکان را پیشنهاد نمود. شامپو و روغن ضد شپش نلا آنتی نیت می تواند گزینه ی بسیار مناسبی برای کودکان و یا حتی نوزادان با توجه به فرمولاسیون گیاهی و غیر سمی به کار برده شده در آن باشد.

علاوه بر این ها، به طور کل افرادی که در مکان های عمومی مانند سالن های آرایشی، باشگاه ها، استخر ها، سالن های ورزشی و سایر مکان ها مشغول به کار هستند، نیز می توانند مستعد ابتلا به شپش باشند.

عوارض انگل شپش و روش سرایت آن

شپش، انگلی است، که روی مو و بدن انسان زندگی می کند و از خون فرد تغذیه می کند. شپش موی سر در بچه ها شایع تر بوده، به طوریکه شایع ترین آلودگی انگلی در کودکان به شمار می رود. بلندی مو و استفاده از وسایلی مانند گیره و سنجاق و روسری در بالاتر بودن شیوع آلودگی در دختران نقش دارد. گرچه آلودگی با شپش سر بیماری خاصی را منتقل نمی کند، اما به دلیل ایجاد اضطراب و استرس بالایی که در فرد مبتلا ایجاد می کند، نیاز به درمان شپش را ایجاب می نماید.

این حشره از طریق بزاق خود باعث ایجاد خارش، تحریک، آلرژی و درماتیت مزمن پشت سر و گردن شود. شپش ها توانایی پریدن یا جهیدن ندارند و نمی توانند از طریق حیوانات خانگی منتقل شوند. انتقال از یک فرد به دیگری بیشتر از طریق تماس مستقیم با فرد آلوده اتفاق می افتد. راه های دیگر انتقال شامل استفاده از کلاه، شانه، لباس و سایر وسایل آلوده می باشد. شپش زنده به ندرت بیشتر از 36 ساعت دور از میزبان زنده می ماند، اما در آب و هوای گرم و مرطوب، نیت ها (تخم شپش) می توانند بیشتر از 10 روز قابلیت حیات داشته باشند.

آیا شپش پرواز می کند و غذای آن ها چیست؟

شپش های پوستی، به دلیل اینکه بال ندارند، نمی توانند بپرند یا پرواز کنند.  این حشرات، محکم به ساقه های مو و یا پوست سر و بدن می چسبند و از خون میزبان می مکند و نمی جهند.

این جمله که شپش ها قادر به پرواز کردن هستند و می توانند به نقاط مختلف بدن و افراد دیگر منتقل شوند، افسانه است!

 انتقال شپش حیوان به انسان

لازم به ذکر است، که این موجودات نیاز به بدن میزبان اختصاصی برای خود دارند. در واقع هر شپش، میزبان اختصاصی و خاص خود را دارد. بنابراین با توجه به این موضوع، می توان این را گفت، که این حشرات نمی توانند از حیوانات به انسان ها منتقل شوند و تنها از انسانی به انسان دیگر انتقال پیدا می کنند.  این موضوع در مورد همه انواع حیوانات مانند پرندگانی مثل مرغ عشق، کبوتر، غاز، فنچ، قناری و عروس هلندی، سگ ها، گربه ها و دیگر جانوران صدق می کند.

منبع:

سیستم تأمین خدمات پزشکی سرویس سلامت ملی (NHS)