عامل تعیین کننده رنگ پوست:
در این مگ به بررسی و مطالعه دلایل ایجاد لک‌ها و تیرگی‌های پوستی و راهکارهای رفع آن‌ها می‌پردازیم.
اسید آمینه تیروزین تحت تاثیر آنزیم تیروزیناز به دوپا و دوپاکینون (پیش ساز سنتز ملانین) تبدیل می‌شود، ادامه این روند منجر به تولید رنگدانه ملانین می‌گردد. رنگ پوست به وسیله این رنگدانه تعیین مي‌شود. ملانین می‌تواند از پوست در مقابل اشعه ماوراء بنفش محافظت کند، بنابراین یک سیستم دفاعی مهم در پوست انسان در برابر عوامل مضر محسوب می‌شود.
اگر پوست ملانین بیشترى داشته باشد، رنگ پوست تیره‌تر خواهد بود و در صورتى که ملانین پوست کم باشد، رنگ پوست روشن‌تر خواهد بود. تفاوت رنگ پوست در نژادهای مختلف با میزان تولید رنگدانه، عوامل ژنتیکی، عوامل هورمونی و میزان تماس با آفتاب رابطه دارد.
علت ایجاد لک‌های پوستی:
پوست به عنوان بزرگترین عضو بدن که همیشه تحت تأثیر عوامل داخلی و خارجی قرار دارد، اغلب با تغییر الگوی رنگدانه‌های سازنده، به این عوامل واکنش نشان می‌دهد. از آنجاییکه تولید ملانین از اسید آمینه تیروزین در حضور آنزیم تیروزیناز اتفاق می‌افتد، تجمع ملانین در سلول‌ها و اختلاف در توزیع ملانین در پوست، به لک‌های پوستی، کک و مک، خال و لک‌های مرتبط با سن منجر می‌شود.
انواع لک‌های پوستی:
لک های پوستی می‌توانند مادرزادی باشند نظیر کک و مک‌ها و یا می‌توانند غیرمادرزادی بوده و به دلایل مختلف نظیر ماه گرفتگى، آکنه، آلرژی، اختلالات رنگدانه‌های پوستی، راش‌ها وعفونت‌ها به وجود آیند.شایع ترین علت بروز لک، قرار گرفتن در معرض اشعه ماورابنفش خورشید است و شایع ترین نوع لک، لک‌های بارداری است که به رنگ قهوهای می‌باشند و به دلیل تغییرات هورمونی ظاهر می‌شوند. لک‌های پیری هم به دنبال تماس طولانی مدت با نور آفتاب و افزایش سن ظاهر می‌شود. مصرف برخی داروها از جمله قرص‌های ضد بارداری، داروهای شیمی درمانی و برخی داروهای روان پزشکی سبب ایجاد لک روی پوست می‌شوند. در ادامه به یکی از عوامل دخیل در ایجاد لک‌های پوستی می‌پردازیم.
بارداری و لک‌های پوستی:
-
هیپرپیگمانتاسیون یا هایپرپیگمنتیشن
در اثر زیاد شدن رنگدانه ملانین پوست، این بیماری وعارضه پوستی بوجود می‌آید. هیپرپیگمانتاسیون در مواردی بخشی از پوست بدن و یا کل آن را درگیر می‌کند.
-
ملاسما(یکی از انواع هیپرپیگمانتاسیون)
ملاسما یک بیماری پوستی است که از نظر بالینی با ایجاد لک‌های خاکستری قهوهای مشخص می‌شود. که به ماسک بارداری نیز معروف است. بیماری‌های پوستی در زنان باردار و غیر باردار به طور مساوی مشاهده می‌شود. شایع‌ترین مشکل زیبایی در بانوان مربوط به بارداری است. مطالعات صورت گرفته نشان می‌دهد که عوامل بسیاری در ایجاد این مشکل پوستی دخیل هستند. قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش، بارداری، عوامل ژنتیکی، درمان های هورمونی و استفاده از محصولات آرایشی، ازعمده‌ترین دلایل ایجاد این لک‌های پوستی هستند.موثرترین راه برای محافظت از ملاسما، اجتناب از قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید به منظور جلوگیری از تشکیل آن در دوران بارداری است.
درمان‌های رایج جهت رفع لک‌های پوستی
-
استفاده از روش‌های خانگی برای رفع لک‌های پوستی:
استفاده از ماسک‌های ضد لک خانگی جهت رفع لک‌های پوست صورت و حتی بدن در روتین مراقبتی از پوست بسیار توصیه می‌شود. ترکیبات گیاهی ضد لک و روشن‌کننده بسیاری وجود دارند که می‌توانید به کمک آن‌ها ماسک‌های خانگی تهیه کنید. در ادامه به معرفی چند نمونه از این ترکیبات گیاهی جهت تهیه ماسک‌های ضد لک و روشن‌کننده می‌پردازیم:
شیرین بیان:
عصاره این گیاه سرشار از فلاونوئید می‌باشد که این فلاونوئیدها، خواص آنتی اکسیدانی داشته و با مهار رادیکال‌های آزاد و آنزیم تیروزیناز در روشن ساختن نواحی تیره پوست موثر هستند.
آلوئه‌ورا:
آلوئه‌ورا یک گیاه جادویی برای پوست است که برای رفع لک صورت و بسیاری از مشکلات پوستی از آن استفاده می‌شود. این گیاه حاوی ویتامین‌های B ,A و C و مقادیر زیادی آمینواسیدهای مفید برای بدن است. از آلوئه ورا برای رفع تیرگی و لک صورت، متوقف کردن روند پیری پوست و همچنین آبرسانی به پوست استفاده می‌شود.
تامرون:
سنتز ملانین را با مهار آنزیم تیروزیناز کاهش داده و با خنثی کردن رادیکال‌های آزاد و تحریک تولید آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند ویتامین‌های C و E در فرم‌های فعال خود سبب افزایش و تقویت بازسازی سلول‌های پوست می‌گردد.
خیار:
تخم‌های خیار حاوی ویتامین E و پتاسیم هستند که در کاهش لک‌های پوستی موثر می‌باشند.
-
استفاده از سرم‌ها و کرم‌های روشن‌کننده جهت رفع لک‌های پوستی:
محصولات روشن‌کننده رنگ پوست، اغلب برای از بین بردن ناهماهنگی‌های رنگ پوست (کک و مک، لک‌های حاملگی و بعد از التهاب) مورد استفاده قرار می‌گیرند. اثربخشی برخی روشن کننده‌ها، نظیر هیدروکینون کند است و پس از چند هفته مصرف، اثرات آن بروز می‌کند. همچنین مصرف طولانی مدت این هیدروکینون‌ها، به دلیل وجود عوارض جانبی نظیر سرطان‌ها توصیه نمی‌شود و بیشتر از فرمولاسیون‌های گیاهی استفاده می‌شود.
محصولات ضد لک و روشن‌کننده لابراتوارنلا:
با توجه به مطالب گفته شده، حتما این نکته را درک کرده‌اید، که قدم اول در روتین مراقبتی از پوست استفاده از ضدآفتاب‌ها می‌باشد تا از پوست در مقابل رادیکال‌های آزاد و اشعه ماورابنفش خورشید محافظت کنیم. با این کار می‌توانیم از ایجاد لک‌های ناشی از تابش‌های خورشیدی جلوگیری کنیم. قدم بعدی استفاده از محصولات مناسب جهت رفع لک‌های پوستی می‌باشد. در ادامه به معرفی تعدادی از این محصولات می‌پردازیم:
کرم روشن‌کننده و لک‌بر:
لابراتوار نلا کرم روشن‌کننده و لک‌بر را با بهره‌گیری از کوجیک اسید، عصاره‌های لیمو، هسته سویا، آلوئه‌ورا، چغندر، تامرون، خیار به همراه ویتامین‌های C، A و E تهیه و تولید نموده است. این محصول در رفع لک‌های پوستی، روشن‌‌کردن نواحی تیره بدن ازجمله قوزک پا، کشاله ران، ناحیه تناسلی، زیر بغل و غیره بسیار موثر است. این محصول فاقد هیدروکینون، ترکیبات مضر و حساسیت‌‌زا می‌باشد.
سرم روشن‌کننده و لک‌بر:
کوجیک اسید و اسکوربیک اسید مهم ترین مواد موثره این سرم روشن‌کننده می‌باشند. برای رفع لک‌های پوستی و مرطوب کردن پوست خود می‌توانید از این محصول استفاده کنید. سرم روشن‌کننده، قدرت جذب بالایی داشته و فاقد هرگونه عوارض جانبی می‌باشد.
سرم آنتی آکنه نلا:
این محصول حاوی عصاره‌های گیاهی به همراه ویتامین A و بدون حضور مواد نگهدارنده و پارابن‌ها می‌باشد. این محصول، برای ترمیم جای جوش و لک‌های حاصل از آن مورد مصرف قرار می‌گیرد.
منابع:
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0753332218367477
https://faseb.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1096/fj.06-6649rev
https://jebms.org/full-text/14
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/jocd.12712
https://www.academicstrive.com/PSARJ/PSARJ180020.pdf
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/ptr.1363 : (Plants used in cosmetics)
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0733863505701509