خشکی واژن و بررسی علل آن
خشکی واژن (آتروفی واژن)، یکی از بیماری های شایع در دوران یائسگی و حتی قبل آن می باشد. این بیماری، که به دلایل مختلفی و بیشتر به دلیل کاهش هورمون جنسی زنانه استروژن رخ می دهد، می تواند در هر رده سنی اتفاق افتاده و منجر به عدم لذت در طول رابطه جنسی و درد در هنگام نزدیکی گردد.
در این مقاله در مورد علل خشکی واژن و شناخت بیشتر در مورد آن پرداخته می شود، پس با ما تا انتهای مقاله همراه باشید.
خشکی واژن چیست؟
به طور طبیعی داخل واژن، مایع شفافی وجود دارد، که سبب لغزنده و مرطوب شدن سطح آن می گردد. این مایع، می تواند لایه ای نازک در دیواره واژن به وجود آورد و تاثیر بسیاری بر روی رطوبت ناحیه تناسلی و در نتیجه بر روی رابطه جنسی فرد می گذارد. زمانی که رابطه جنسی برقرار می شود، جریان خون در ناحیه تناسلی افزایش پیدا می کند و به همین دلیل ترشحات واژن افزایش پیدا می کند، این ترشحات نقش لوبریکانت را دارند و مانع از ایجاد درد در هنگام نزدیکی می شوند.
هنگامی که این رطوبت به هر دلیلی کاهش پیدا کند، می تواند باعث خشکی واژن و خارش و ایجاد درد و ناراحتی در حین مقاربت، کاهش میل جنسی و سردمزاجی، تنفر از برقراری رابطه جنسی، مشکل در برانگیختگی (ارگاسم) و ارضا شدن، افزایش عفونت های قارچی و سایر عفونت های مربوط به ناحیه دستگاه تناسلی و مجرای ادراری شود. علاوه بر این، این عارضه می تواند به مرور فرد را دچار مشکل در روابط زناشویی و ارتباط با همسر و کاهش اعتماد به نفس نماید.
این بیماری چگونه رخ می دهد؟
از مهم ترین علل ایجاد کننده خشکی واژن، کاهش میزان و سطح هورمون استروژن می باشد. این هورمون، که یک هورمون جنسی زنانه است، در ایجاد پریود و باروری تاثیر بسزایی دارد. میزان ترشح این هورمون با افزایش سن و بروز یائسگی، مصرف برخی داروها و عوامل دیگر کاهش می یابد، که همین عامل می تواند رطوبت و سفتی یا استحکام واژن را کاهش داده و دیواره ی واژن را نازک و خشک نماید. در نهایت، واژن حالت کشسانی و الاستیسیته ی خود را از دست داده و دچار خشکی خواهد شد.
علل خشکی واژن:
همانطور که در بالا اشاره شد، یکی از اصلی ترین علل ایجاد خشکی واژن، کاهش هورمون استروژن می باشد. دلایل مختلفی می تواند بر روی کاهش سطح این هورمون تاثیر بگذارد، که از جمله این عوامل می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- یائسگی
- افزایش سن
- زایمان های متعدد و شیردهی
- شیمی درمانی و رادیوتراپی
- اختلال در عملکرد تخمدان ها
- مصرف برخی داروها به خصوص داروهای ضد استروژن و قرص های ضدبارداری
- برخی بیماری ها مانند افسردگی، ام اس و سندرم شوگران (نوعی بیماری خود ایمنی)
- مصرف دخانیات و نوشیدن الکل
- استرس
- استفاده از دوش واژینال
- و غیره
علائم آتروفی واژن:
- درد و خونریزی در حین رابطه جنسی و دخول
- التهاب و عفونت واژن
- ایجاد زخم در واژن پس از اتمام رابطه جنسی
- کاهش و عدم داشتن میل جنسی
- تکرر ادرار
- حساسیت، خارش و سوزش واژن
- ترشحات غیر طبیعی واژن
- عفونت ادراری مکرر
اکثر افراد ممکن است، تمامی علائم فوق را نداشته باشند، که تاکید می شود، در صورتی که دارای هرگونه علائم غیر طبیعی در ناحیه تناسلی خود هستید، حتما در اولین فرصت به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.
تشخیص آتروفی واژن:
- معاینه بیمار بررسی دیواره واژن، دهانه رحم و لگن
- انجام تست پاپ اسمیر
- آزمایش ادرار و بررسی هورمون ها
- انجام سونوگرافی برای تعیین ضخامت دیواره واژن
روش های درمان این بیماری:
برای درمان این عارضه، می توان از انواع داروها، پماد ها و کرم های موضعی و ژل ها ، حتی روش هایی مانند لیزر و غیره استفاده نمود.
از جمله این روش ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- ژل های لوبریکانت (روان کننده) و مرطوب کننده واژن
- استروژن واژینال (از طریق استفاده از وسایل پزشکی مانند حلقه استروژن واژینال و یا کرم های مخصوص)
- کپسول ها، شیاف ها و قرص های استروژن
- استفاده از روش های لیزر درمانی و اوزون تراپی
درمان خانگی خشکی واژن و جلوگیری از ایجاد آن :
- انجام رابطه جنسی منظم
- بهبود سبک زندگی و مصرف غذاهای دارای فیتواستروژن ها مانند سویا، لوبیا، آجیل و غیره
- استفاده از مکمل های ویتامینه حاوی ویتامین A ،E و D
- مصرف منابع غذایی سرشار از اسید چرب امگا 3 مانند روغن ماهی، دانه کنجد و دانه آفتابگردان
- عدم استفاده از محصولات شوینده شیمیایی و دوش های واژینال
- عدم استفاده از محصولات دارای اسانس، عطر و رنگ های مصنوعی
- استفاده از آب ولرم برای شستشو (عدم استفاده از آب گرم، داغ و سرد)
- ورزش کردن منظم
- عدم استفاده دخانیات و الکل
آیا خشکی واژن خطرناک است؟
هر نوع عارضه و مشکل در ناحیه تناسلی و حتی لگن، می تواند بسیار آزاردهنده باشد. در واقع همانطور که می دانید، این معضل می تواند خارج از زمان یائسگی (چندروز قبل و بعد از قاعدگی و حتی پس از زایمان) نیز رخ دهد و در این مواقع نیازی به نگرانی وجود ندارد. ولی اگر خارج از این زمان ها در صورتی که هر یک از علائم ذکر شده در متن را داشتید، بایستی به پزشک مراجعه کنید، تا بررسی های لازم را انجام دهد.
کلام آخر:
با توجه به اینکه خشکی واژن می تواند بر روی کیفیت روابط زناشویی افراد تاثیرگذار باشد، اما قابل درمان است. شما می توانید با داشتن هریک از علائم بالا، به پزشک مراجعه نموده و با مشورت و بررسی های لازم، از بهترین روش درمانی بهره مند شوید. رعایت سبک زندگی و داشتن زندگی سالم و پرهیز از برخی امور (که در این مقاله به آن ها اشاره شده است) نیز می تواند در این زمینه کمک کننده باشد.
منبع: